Zaufanie jest sekretem rozwoju najlepszych zespołów.

Zastanawiasz się, dlaczego budowanie zaufania w zespole jest tak ważne dla każdego lidera? To właśnie zaufanie Twoich ludzi spowoduje, że stworzycie najlepszy zespół! Podstawą współpracy w dowolnej grupie, wywodzącej się wręcz z naszej biologii, jest właśnie zaufanie do innych. W artykule znajdziesz proste kroki jak zbudować zaufanie w swoim zespole.

Zaufanie to jeden z podstawowych czynników wymienianych w badaniach psychologicznych pracy ludzi w grupach. To zaufanie powoduje, że czujemy się wspólnie dobrze, bezpiecznie i chcemy pracować dla dobra zespołu. Ja rozumiem je jako otwartość i brak bojaźni przed mówieniem o swoich słabościach, błędach i obawach. W zawiązku z tym, aby zbudować zaufanie we własnym zespole, proponuję Ci przejść kolejne kroki, które sprawdziłem w praktyce i działają za każdym razem.

Zaufanie – 4 proste kroki na jego budowanie.

1. Zaufaj sobie samemu. Swojej intuicji i umiejętnością w budowaniu relacji i zaufania w zespole. To jest Twoja podstawa. Dlatego, jeżeli ją zbudujesz, będziesz autentyczny i zaangażowany. Z pewnością Twoi ludzie będą to widzieć i podświadomie również czuć.
2. Zaufaj swoim ludziom. Otwórz się na nich, zaskarb ich uwagę swoją otwartością, pokaż im, kim jesteś jako człowiek. Bądź szczery i zawsze działaj zgodnie z tym, co obiecujesz. A gdy zdarzy Ci się popełnić błąd — napraw go i przeproś.
3. Buduj zaufanie innych do siebie i do całego zespołu. Dopiero na końcu zacznij zmieniać „świat”. Pamiętaj, że aby zmienić cokolwiek w swoim otoczeniu powinieneś zacząć od siebie. Gdy już tutaj dotrzesz, użyj prostych ćwiczeń i metod, aby budować zaufanie w zespole.
4. Codziennie praktykuj zachowania podtrzymujące zaufanie do Ciebie jako lidera. Wspieraj i nagradzaj zachowania pomagające Twoim ludziom budować zaufanie, takie jak mówienie wprost, demonstrowanie respektu i okazywanie lojalności.

Ludzie, którzy nie obawiają się powiedzieć o sobie prawdy, nie będą się angażowali w rozgrywki, które powodują stratę energii i czasu.

Patrick Lencioni

W dalszej części artykułu odnajdziesz interesujące ćwiczenia, metody i proste codzienne praktyki, które wspomogą Cię w budowanie zaufania w Twoim zespole.

Zaufanie — co mówią badania?

Ponad 70% osób, które brały udział w Czerwcu 2020 w „Ogólnopolskim badaniu satysfakcji z pracy” przeprowadzonym przez firmę LEANPASSION Sp. z o.o., oczekuje między innymi od swoich liderów o to, aby:

• Dbali o integrację w zespołach.
• Stwarzali warunki do otwartego mówienia o problemach i wspierali w ich rozwiązywaniu.

Te oraz kilka innych oczekiwań, możesz spełnić jedynie poprzez budowanie zaufania swoich ludzi do Ciebie, do kolegów i do organizacji, w której pracujesz. Bez zaufania nie osiągniesz wiele. Przyjrzyj się uważnie, jakie jeszcze oczekiwania związane ze wspólną pracą, stawia się przed liderami.

Ze wstępnego raportu firmy LEANPASSION Sp. z o.o. możemy również odczytać inną ważną informację. Otóż to właśnie Ty, jako lider masz porównywalny do wynagrodzenia wpływ na satysfakcje z pracy swoich ludzi. A to oznacza, że Twoje codzienne zachowanie liczy się bardzo dla Twoich ludzi!

Zaufanie – 13 codziennych zachowań wspomagających jego budowanie.

Nie czas jest kluczowy dla procesu budowy zaufania, ale odwaga.

Patrick Lencioni

Po całej teorii zapytacie „Ale jak to zaufanie budować?”. Jest kilka zachowań, takich zwykłych, codziennych, prostych, które wspomagają budowanie zaufania w Waszym zespole. Poniżej ich lista oparta o książkę „The Speed of Trust” Stephan M.R. Covey, z krótkimi wyjaśnieniami:

Mów wprost.

Bądź uczciwy i zawsze mów prawdę zrozumiałym językiem. Nigdy nie pozostawiaj złego wrażenia.

Okazuj szacunek.

Okazuj, że dbasz o innych, niezależnie od roli i funkcji w hierarchii, jaką pełnisz w zespołach.

Twórz przejrzystość.

Bądź autentyczny i prawdziwy. Mów prawdę w sposób, który umożliwi innym sprawdzenie faktów. Nigdy nie zatrzymuj ważnych informacji dla siebie.

Naprawiaj błędy.

Nie ukrywaj problemów, powoduj, aby były widoczne. Przepraszaj, jeżeli jakieś popełniasz i zawsze staraj się je naprawić, o ile jest to możliwe.

Okazuj lojalność.

Nagradzaj innych, doceniaj wysiłek i pracę swoich kolegów i nigdy nie mów o innych negatywnie, szczególnie publicznie.

Dostarczaj rezultaty.

Upewniaj się, że masz zachowaną informacje o ukończonych celach swoich ludzi — nagradzaj ich za nie. Dotrzymuj obietnic i wykonuj to, do czego zostałeś zatrudniony.

Bądź coraz lepszy.

Nie ustawaj we własnym rozwoju, pytaj o feedback — formalny i nieformalny. Nieustannie ulepszaj swoje umiejętności i możliwości.

Konfrontuj rzeczywistość.

Adresuj każdą ciężką sytuację, nie ukrywaj i nie odkładaj jej rozwiązywania na później.

Wyjaśniaj oczekiwania.

Definiuj, dyskutuj i sprawdzaj swoje oczekiwania.

Praktykuj odpowiedzialność.

Zawsze bierz odpowiedzialność za swoje wyniki, nigdy nie wiń innych za swoje osiągnięcia. Wymagaj tego od swoich ludzi w zespole.

Najpierw słuchaj.

Słuchaj, zanim cokolwiek powiesz. Słuchaj swoimi uszami, oczami i sercem. Poszukuj wartości w zachowaniach innych ludzi, które mogą być inne niż Twoje własne. Praktykuj aktywne słuchanie.

Dotrzymuj słowa.

Zastanawiaj się dokładnie, co obiecujesz wykonać i upewniaj się, że zawsze dotrzymasz słowa.

Rozszerzaj zaufanie.

Skupiaj się na poszerzaniu zadań i odpowiedzialności w swoim zespole. Pozwalaj coraz większej licznie osób wykonywać wiele zadań i zwiększaj ich autonomię przy każdym zadaniu.

Prawdopodobnie te trzynaście zachowań na raz może być ciężkich do wdrożenia. Wybierz przynajmniej trzy z nich i wdróż w praktyce. Wierz mi, że już to będzie wspomagało budowanie zaufania w Twoim otoczeniu. Moja praktyka pokazuje, że używania na co dzień, chociaż części z przytoczonych tutaj zachowań, znacząco zwiększa zaufanie w zespole.

Budowanie zaufania skąd? – neurobiologia

Zaufanie skraca czas i obniża koszty.
Brak zaufania wydłuża czas i podnosi koszty.

Stephen M.R. Covey

Czym jest zaufanie? Zaufanie to coś, co powoduje, że wierzymy, iż druga osoba zrobi to, co zostało przez nią powiedziane. Można to również ująć w taki sposób: Zaufanie to wiara, że to, co zostało ustalone, obiecujący wykona.

Zaufanie w badaniach organizacji.

Przez ponad 13 lat Dr Paul Zak wykonywał badania w obszarze zaufania w różnych firmach. Wykazał w nich, że kultura wysokiego zaufania, zwiększa ponadprzeciętnie wyniki firm, które kultywują zaufanie. Jednocześnie pracownicy tych firm wypowiadali się, że w ich firmie odczuwają:

• Mniejszy o 70% stres,
• wyższą o 28% energię,
• o 26% więcej radości z wykonywania pracy,
• więcej o 70% satysfakcji z pracy,
• większą o 19% produktywność,
• o 22% wyższą innowacyjność oraz umiejętność rozwiązywania problemów, w porównaniu do pracowników firm, w których zaufanie jest niskie.

Badania wykazały również, że w firmach, budowanie zaufania jest na porządku dziennym, współczynnik nieodchodzenia wśród pracowników jest o 69% wyższy niż w firmach, w których nie zadbano o zaufanie.

Przyczyna ludzkiego zaufania.

Prowadząc przez ponad 10 lat badania, odkrył, że ludzkie zaufanie jest determinowane przez wydzielanie substancji chemicznej produkowanej i istniejącej w naszym mózgu — oksytocyny. Dlatego Dr Zaka uważa, że właśnie ta substancja jest odpowiedzialna za to, czy komuś w danej chwili ufamy, czy też nie.

Dr Paul J. Zak badając poziomy oksytocyny we krwi ludzi, szukał między innymi powodów, dla których ludzie wydają się sobie godni zaufania i wiarygodni. Koncentrując się na tych cechach, wykazał jasno w wynikach z 2000 roku, że kraje z wyższym odsetkiem ludzi wiarygodnych prosperują lepiej. Reasumując, dzieje się tak dlatego, że w takich krajach jest więcej transakcji ekonomicznych. Wnioskując, kraje te rozwijają się szybciej i zmniejsza się poziom biedy.

W swoich badaniach Dr Zak wskazał również, że wpływ zaufania na kulturę organizacji jest znaczący. Badanie te jednoznacznie dowiodły, że organizacje, w których istnieje wysoki poziom zaufania, osiągają lepsze rezultaty finansowe.

Więcej fascynujących historii znajdziesz, zaglądając tutaj: https://hrht.pl/zaufanie-oksytocyna-i-testosteron/ lub zagłębiając się w książki Dr Paula J. Zaka.

Zaufanie zespołowe — ćwiczenia

Jeżeli dotarłeś aż tutaj, to mam dla Ciebie kilka ciekawych ćwiczeń, które przetestowałem w swojej pracy jako lider. Niektóre z nich są łatwo dostępne w książkach, inne zwyczajnie pojawiły się w mojej historii z potrzeby chwili.

#1 Poznajmy się — czyli kto, jaki jest i co lubi.

Cel ćwiczenia: Zwiększenie znajomości innych osób w zespole. Każda z osób w zespole przygotowuje i opowiada, jaki swoim zdaniem jest. Jakie ma zachowania, czy własnym zdaniem jest pozytywny, ponury, czy może jest kawalarzem w życiu. Każdy opowiada również, co najbardziej lubi w życiu. Co go cieszy, jakie czynności go najbardziej nakręcają.

Czas: od 20-60 minut dla zespołu 10 osób.

Instrukcja:

1. Poproś każdą osobę z zespołu, aby spróbowała opowiedzieć innym w zespole, odpowiadając na pytania:
   1. Co najbardziej lubisz robić w życiu? Co spraw Ci największą przyjemność?
   2. Jak opisałbyś samego siebie jednym, dwoma słowami — najlepiej przymiotnikami?
2. Uczul grupę, aby nikt nie komentował wypowiedzi swoich kolegów/koleżanek.
3. Na koniec spotkania poproś wszystkich o to, aby podsumowali to, czego dowiedzieli się o swoich kolegach/koleżankach. Niech każdy spróbuje powiedzieć coś o każdej innej osobie, to co zapamiętał.

#2 Co nas motywuje — Moving motivators.

Cel: Karty Moving Motivators, które są częścią materiałów Managment 3.0, służą do odnajdywania i pogłębiania wiedzy o własnej motywacji oraz do zwiększania zespołowego rozumienia siebie nawzajem. Każda z kart reprezentuje sobą pewien wewnętrzny motywator. Oryginalny opis ich zastosowania możesz znaleźć na stronie www.management30.com/moving- motivators. Natomiast dokładniejszą instrukcję gry w Moving Motivators znajdziesz w bezpłatnym Liderskim Zestawie Szablonów.

Czas: od 30 minut do 1,5 godziny w zależności od wielkości grupy.

Krótka instrukcja:

Krok pierwszy: Dowiedz się, jakie motywatory są dla Ciebie ważne. Poproś każdego, aby sprawdził swoje.

Krok drugi: Pokażcie każdy swoje motywatory innym w zespole.

Krok trzeci: Czas na refleksję i dyskusję. Porozmawiaj z kolegami z zespołu o tym, który z motywatorów jest dla nich najmniej ważny, a który jest najważniejszy.

#3 Osobiste historie.

Na podstawie książki Przezwyciężanie Pięciu Dysfunkcji Pracy Zespołowej Patrick Lencioni

Cel: Pomoc w otwieraniu się członków zespołu oraz zwiększanie wzajemnego zaufania. Każda z osób zwiększa na głębszym poziomie zrozumienie pozostałych i jednocześnie sama otwiera się na innych.

Czas: Od 15 do 25 minut w zależności od wielkości zespołu.

Instrukcja:

1. Poproś, aby każda osoba przygotowała się do opowiedzenia na forum zespołu. Możesz zastosować następujące pytania:
   1. Gdzie się wychowywałeś?
   2. Ile miałeś rodzeństwa i czy byli to siostry, czy bracia? I czy starsi, czy młodsi?
   3. Jakie najtrudniejsze lub najważniejsze wyzwanie spotkało Cię w dzieciństwie?
2. Uczul grupę, aby nikt nie komentował wypowiedzi swoich kolegów/koleżanek.
3. Na koniec spotkania poproś wszystkich o to, aby podsumowali to, czego dowiedzieli się o swoich kolegach/koleżankach. Wzmocni to efekt spotkania.

#4 Sprawdźmy, jakie mamy profile.

Na podstawie książki Przezwyciężanie Pięciu Dysfunkcji Pracy Zespołowej Patrick Lencioni

Cel: Lepsze zrozumienie innych w zespole poprzez użycie obiektywnych narzędzi psychologicznych. Ja często używałem Testu Ról Zespołowych Belbina oraz Testu 5 mocnych stron Gallupa. W przypadku tego drugiego znajdziesz w bezpłatnych materiałach dla lidera, szablon mapy mocnych stron dla Twojego zespołu.

Czasz: od 2 do 4 godzin w zalezności od wielkości zespołu, plus przygotowanie własne każdego z członków.

Instrukcja:

1. Poproś każdą osobę z zespołu, aby przed spotkanie wypełniła dany test. Być może będziesz musiał poprosić o zamówienie dostępów lub materiałów przed wykonaniem danego testu.
2. Na spotkaniu przedstaw podstawy testu i wytłumacz czemu ma on służyć oraz w jakim celu jako zespół go wykonaliście.
3. Następnie każdy z członków zespołu niech przedstawi swoje wyniki — dobrze, abyście zapisali je w widocznym miejscu — ja stosowałem tablicę.
4. Gdy już wszystkie wyniki testów będą widoczne, spróbujcie wspólnie je omówić, skupiając się szczególnie na tych elementach, które wskazują na potencjalne braki w waszym zespole.
5. Dokonajcie podsumowania spotkania i zastanówcie się wspólnie, co ono dało każdemu z Was i zespołowi.

#5 Gry zespołowe

Cel: Lepsze poznanie się wewnątrz zespołu oraz wspólna świetna zabawa 😉 Tutaj praktycznie można wykorzystać dowolne gry i zabawy dla grup osób. Najlepiej takie, które angażują każdego z członków.

Czas: dowolny. 😉

Instrukcje:

Ustal z zespołem, że w ramach budowania zaufania i poznawania się nawzajem, że zagracie w grę zespołową. Jedną z moich ulubionych jest Dixit. Możesz wykorzystać dowolną grę, w której chodzi o budowanie opowieści o sobie.

#6 Jedna pozytywna rzecz

Cel: Ustalenie co pozytywnego każdy w zespole myśli o innych członkach.

Czas: od 20 do 40 minut w załeżności od zespołu

Instrukcje:

1. Każdy w zespole na wspólnym spotkaniu otrzymuje jedną czystą i pustą kartkę A4.
2. Każdy tytułuje swoją kartkę swoim imieniem, może dodać nazwisko, jeżeli jest więcej osób o tym samym imieniu.
3. Następnie kartki są kładzione na środku stoły imionami do blatu.
4. Każdy z członków zespołu losuje dowolną kartkę dla siebie.
5. Następnie, gdy odczyta imię osoby wymienionej na kartce, to zapisuje jedną linijkę z odpowiedzią na pytanie: Za co najbardziej cenisz/lubisz osobą, do której należy kartka? Po zapisaniu tej linijki — w taki sposób, aby można było kartkę zagiąć „w harmonijkę”, przekazuje kartkę do następnej osoby siedzącej po jego prawej stronie. Nie podpisujemy się pod swoimi wypowiedziami.
6. Gdy wszystkie kartki przejdą już przez wszystkie osoby, następuje zwrócenie ich do właścicieli.
7. Jeżeli zespół wyrazi chęć, możecie odczytać wypowiedzi swoich kolegów/koleżanek publicznie.
8. Omówcie, co poczuliście, po przeczytaniu opisów ze swoich kartek.
9. Zaproponuj zespołowi, aby każdy przechowywał tę kartkę jako pomoc w ciężkich chwilach, w momentach konfliktu — niech tam zagląda i pobiera pozytywną energię z tych wypowiedzi.

Literatura i materiały

• Pięć Dysfunkcji Pracy Zespołowej Patrick Lencioni
• Przezwyciężanie Pięciu Dysfunkcji Pracy Zespołowej Patrick Lencioni
• The Speed of Trust Stephan M.R. Covey
• The Neuroscience of Trust” (2014) Paul J. Zak
• The Moral Molecule: The Source of Love and Prosperity (2012) Paul J. Zak
• The Moral Molecule: How Trust Works (2013) Paul J. Zak
• Film Paul Zak: Ofactor: How to Build Trust, Productivity, and Profits in Your Business.
• Film TEDxConstitutionDrive – Paul Zak – The Science of Trust.

Uwaga: linki do wymienionych książek są t.zw. linkami afiliacyjnymi. Jeśli skorzystasz z któregoś z tych produktów po kliknięciu linku na mojej stronie, otrzymam z tego tytułu prowizję. Piszę o tym, ponieważ dbam o przejrzystość moich działań i chcę, abyś miał 100% pewności, że dla Ciebie nie wiąże się to z żadnymi dodatkowymi kosztami.